Wat houdt het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker in?

Alle vrouwen in Nederland van dertig tot en met zestig jaar oud krijgen eens in de vijf jaar een uitnodiging thuisgestuurd om een uitstrijkje te laten maken. Dat is dus zeven keer in hun leven. Dit kan gewoon bij de huisarts, en het is gratis.
Het maken van het uitstrijkje is over het algemeen niet pijnlijk, maar de meeste vrouwen vinden het wel vervelend. De vrouw moet met ontbloot onderlijf en opgetrokken benen op de behandeltafel gaan liggen. Vervolgens wordt een metalen instrument ˗ de zogenaamde eendenbek ˗ in de vagina ingebracht.  Wanneer de eendenbek wordt opengedaan, wordt de vagina opgerekt en wordt de baarmoedermond zichtbaar.
Dan worden met een borsteltje een paar cellen van de baarmoedermond afgenomen. Dat is het uitstrijkje dat naar een laboratorium wordt gestuurd. Daar bekijken ze het onder een microscoop. Ze bewaren de uitstrijkjes vijftien jaar, zodat indien nodig het nieuwe uitstrijkje met de vorige vergeleken kan worden.